Chiến thuật PSG mùa 2024-2025 của Luis Enrique: Phân tích chi tiết và mô phỏng trong FM24

Trong mùa giải 2024-2025, Paris Saint-Germain dưới thời huấn luyện viên Luis Enrique đã chuyển sang lối chơi tập thể, kỷ luật và pressing mạnh mẽ. Enrique thiết lập đội hình cơ bản là 4-3-3 rộng với hai hậu vệ biên tích cực tham gia tấn công, ba tiền vệ khỏe, và bộ ba tấn công trẻ trung. Ở nhiệm vụ này, đội thường dâng cao đội hình, duy trì cự ly hẹp giữa các tuyến và biến hoá linh hoạt sơ đồ thành 3-2-5 khi có bóng (tức hai wing-back dâng lên cùng ba tiền đạo tấn công), nhằm chiếm lĩnh khu vực giữa sân và tạo sức ép liên tục lên đối thủ. Chiến thuật của PSG vừa ưu tiên kiểm soát bóng, phối hợp nhỏ và di chuyển liên tục, vừa sẵn sàng dùng các đợt phản công nhanh khi có cơ hội.

PSG đã thể hiện sự vượt trội về khả năng cầm bóng và phối hợp nhịp nhàng. Trong trận chung kết Champions League 2025, PSG “kiểm soát trận đấu từ đầu, cầm bóng với những đường chuyền sắc sảo, mỗi cầu thủ luôn tìm kiếm khoảng trống để phối hợp”. Đội cũng nổi bật với lối chơi pressing cường độ cao: theo BBC, PSG là đội dẫn đầu Cúp C1 mùa này về số lần giành được bóng trong vùng dứt điểm nhờ pressing (37 lần). Luis Enrique đòi hỏi tất cả cầu thủ đều phải tham gia phòng ngự và pressing ngay khi mất bóng, đảm bảo không có ngôi sao nào “được miễn nhiệm” ở khâu phòng ngự. Nhờ vậy, PSG trở thành một tập thể gắn kết, khắc phục hoàn toàn việc mỗi tiền đạo đá tự do như trước.

Vai trò và đóng góp của các cầu thủ chủ chốt

• Vitinha: Anh vừa là “cầu nối” giữa hàng thủ và tấn công, vừa trực tiếp tổ chức các đợt tấn công. Vitinha liên tục lùi sâu hỗ trợ nhận bóng và phát động, như pha “chuyền dọn cỗ” vào trong cho Doué mở tỉ số ở phút 12 trận chung kết. Vai trò của Vitinha tương đương một Deep-Lying Playmaker (Defend) ở tuyến giữa, đứng thấp hơn, thu hồi bóng và phân phối ngắn chính xác. Khả năng chuyền bóng đa dạng và đọc trận đấu tốt của anh giúp PSG kiểm soát nhịp độ trận đấu.
• Fabián Ruiz: Tận dụng kinh nghiệm và kỹ thuật, Fabián thường đảm nhận vai trò Advanced Playmaker (Support). Anh có xu hướng di chuyển vào khoảng không gian giữa các tiền vệ địch, tạo cơ hội cho các tiền đạo. Enrique dựa vào Fabián để phối hợp ban bật lẫn tấn công trung lộ.
• João Neves: Neves mang đến sự bền bỉ và khả năng hỗ trợ cả công lẫn thủ. Với phong cách hoạt động rộng và năng nổ, anh giống một Box-to-Box Midfielder (Support), vừa hỗ trợ Vitinha phòng ngự (tại giải đoạn bóng không sở hữu), vừa lên tham gia tấn công. Neves cũng tham gia pressing mạnh mẽ cùng đồng đội, thể hiện tinh thần tập thể đáng nể.
• Ousmane Dembélé: Ban đầu Dembélé thường chơi ở cánh trái dưới vai trò Inside Forward, nhưng Enrique đã kéo anh vào đá như một số 9 ảo (False Nine) khi cần. Dembélé ở giai đoạn cuối mùa thường dâng cao, cầm bóng đột phá, hoặc làm tường cho đồng đội. Vấn đề kỷ luật công việc được khắc phục triệt để: Dembélé từng bị gạch tên vì tập luyện kém, nhưng sau đó “đã biến thành tiền đạo số 9 rất đáng gờm” và toàn tâm phục vụ đội bóng. Trong chung kết, chính Dembélé có pha căng ngang nguy hiểm từ cánh trái dẫn đến bàn thắng cho Doué (phút 20).
• Désiré Doué: Enrique giao cho Doué vai trò Inside Forward (Support) để tận dụng sự nhạy bén trước khung thành. Doué liên tục di chuyển tạo khoảng trống, phối hợp với wing-back hoặc dứt điểm. Trong trận chung kết, Doué “ghi hai bàn để truyền cảm hứng giúp PSG đăng quang cúp C1 với chiến thắng 5-0”. Sự lạnh lùng và khéo léo của Doué khi đối mặt thủ môn một đối một giúp PSG vẫn có người “thủ lĩnh ghi bàn” dù không còn ngôi sao siêu cấp như trước.
• Khvicha Kvaratskhelia: Kế hoạch chiêu mộ Kvara của PSG đem lại kết quả tuyệt vời. Anh đảm nhận vai trò Inside Forward (Attack) ở cánh phải, thường ngoặt bóng vào trung lộ hoặc tăng tốc băng lên đón bóng. Kỹ thuật cá nhân của Kvara giúp phá vỡ hàng thủ đối phương. Điển hình là trong trận chung kết, sau pha phối hợp trung lộ của đồng đội, Kvaratskhelia “rẽ vào khu vực 16m50 trước khi dứt điểm hạ thủ môn để nâng tỉ số lên 4-0”. Kvara thu hút đến hai cầu thủ chống, mở ra khoảng trống cho đồng đội ghi bàn khi cần (theo chuyên gia Pat Nevin, “nếu anh không vượt qua được đối phương, sẽ lôi họ theo rồi chuyền cho đồng đội”).
• Achraf Hakimi và Nuno Mendes: Cặp wing-back này chạy cánh gần như không ngừng nghỉ. Hakimi lệch phải là Wingback (Attack), thường dâng cao rất mạnh, tham gia vào các pha tấn công, như kiến tạo bàn mở tỉ số sau khi nhận đường chuyền dọn cỗ từ Doué. Mendes bên trái là Wingback (Support), cũng thường xuyên tham gia hỗ trợ tấn công với những pha leo biên, dù họ không ghi nhiều bàn nhưng luôn tạo áp lực. Cả hai cầu thủ này mang thiên hướng tấn công nên trong sơ đồ Enrique, hai bên hành lang luôn rộng mở.
• Marquinhos và Willian Pacho: Marquinhos ở giữa giữ vai trò đội trưởng, thường đá Ball-Playing Defender (Defend), trung vệ lệch phải, vừa phòng ngự vừa khởi xướng phát động. Pacho, trung vệ lệch trái, nhiệm vụ chính là phá bóng và hỗ trợ Marquinhos. Cả hai chủ yếu đảm nhận nhiệm vụ phòng ngự, bảo đảm độ chắc chắn ở cuối sân. Thông thường Enrique yêu cầu Marquinhos giữ cự ly cao hơn và di chuyển nhiều hơn, còn Pacho bọc lót phía sau.

Những cầu thủ trẻ của PSG “kết hợp được cả chất kỹ thuật, sự tuân thủ chiến thuật và thể lực dồi dào kèm tính cách sắc nét” – nhận xét này của cựu danh thủ Rai phản ánh đúng phong cách của Doué, Barcola và các tiền đạo trẻ hiện tại.

Triển khai pressing, kiểm soát bóng và phòng ngự

Enrique yêu cầu PSG đá với cường độ cao và tính kỷ luật tuyệt đối. Đội pressing toàn sân ngay khi mất bóng, với mục tiêu giành quyền kiểm soát nhanh chóng. Ngay cả khi dẫn trước, PSG vẫn ép cao, khiến đối thủ ít có thời gian dàn xếp tấn công. Reuters ghi nhận Enrique thiết lập “các buổi tập khắc nghiệt, yêu cầu chiến thuật nghiêm ngặt và bắt buộc tinh thần đồng đội, không một ai có thể bỏ bê nhiệm vụ phòng ngự”. Cách chơi này cho phép PSG liên tục tạo ra các cơ hội tấn công từ những tình huống giành bóng cao.

Khi có bóng, PSG chủ động phối hợp ngắn để kiểm soát và triển khai tấn công. Lối chơi “cầm bóng mạch lạc, chuyền sắc sảo” được duy trì suốt trận đấu lớn như chung kết C1. Họ thường tìm cách khoan thủng đối thủ bằng phối hợp trung lộ hoặc tấn công hai biên. Trong giai đoạn phản công, PSG chuyển trạng thái cực nhanh: ví dụ pha dẫn tới bàn thắngó bóng, PSG chủ động phối hợp ngắn để kiểm soát và triển khai tấn công. Lối chơi “cầm bóng mạch lạc, chuyền sắc sảo” được duy trì suốt trận đấu lớn như chung kết C1. Họ thường tìm cách khoan thủng đối thủ bằng phối hợp trung lộ hoặc tấn công hai biên. Trong giai đoạn phản công, PSG chuyển trạng thái cực nhanh: ví dụ pha dẫn tới bàn thắng thứ 2, chỉ mất 8 phút sau bàn đầu, Dembele thoát xuống cánh trái và chuyền thuận lợi cho Doué dứt điểm. Việc sở hữu hai tiền vệ giàu sức bền (Neves, Vitinha) giúp đội chuyển từ thủ sang công ngay tức thì.

Hệ thống phòng ngự của PSG sau Mbappé cũng có sự đổi mới: không chỉ dựa vào việc áp sát rất cao, Enrique còn phối hợp pressing có kiểm soát với phán đoán chính xác từ các tiền vệ và tiền đạo. Điều này tạo nên một hệ thống phòng ngự tổng thể “từ trên xuống”, thay vì chỉ trông chờ đánh chặn ở 1-2 vị trí. Chính vì thế, PSG của Enrique đã có kết quả tích cực: họ lên ngôi vô địch Ligue 1 và giành cúp Quốc gia Pháp trong mùa này, đồng thời vào chung kết Champions League với lối chơi “có cấu trúc và rõ ràng”.

Chiến thuật không Mbappé

Khi thiếu Kylian Mbappé (đã sang Real), PSG không còn dựa vào một siêu sao ghi 40 bàn mỗi mùa. Thay vào đó, mọi cầu thủ đều phải chia sẻ trách nhiệm. Enrique nói rõ rằng triết lý mới “không để một cá nhân làm hết”, và PSG “đã chuyển sang mô hình kỷ luật và tập thể”. Việc không phụ thuộc vào một thần tượng giúp mọi người cùng nỗ lực ở cả công và thủ, tạo nên sự cân bằng. Dembele, vốn là tiền đạo cánh, được dùng linh hoạt hơn ở trung lộ và phát huy tốt khả năng săn bàn; còn Doué và Barcola trưởng thành vượt bậc, trở thành điểm tựa mới hàng công. Trong khi đó, hàng tiền vệ (Vitinha, Neves, Fabián) được trao nhiều bóng và quyền chủ động hơn so với trước.

Sự thay đổi lớn là tinh thần đồng đội và tầm bao quát trận đấu: PSG chơi dựa trên tập thể thay vì cá nhân tỏa sáng. Họ duy trì tốc độ trận đấu cao hơn, pressing sát, và luân chuyển bóng không ngừng để bù đắp cho việc thiếu “cầu thủ cơ động cắm”. Nhờ đó, PSG vẫn giữ được hiệu quả làm bàn: mỗi trận đấu các cầu thủ trẻ như Doué, Kvaratskhelia hay Barcola đều có thể trở thành người hùng. Điểm chung của các cầu thủ này là “chất kỹ thuật cao, tuân thủ chiến thuật và sức bền tốt”, thể hiện Enrique muốn xây dựng đội bóng toàn diện. Khi đá mà không có trung phong siêu sao, PSG ưu tiên pressing cao để giành bóng nhiều hơn.

Điểm mạnh và điểm yếu

Điểm mạnh: PSG sở hữu lực lượng trẻ, tốc độ và năng lượng, phù hợp với lối đá cường độ cao. Họ cầm bóng tốt nhưng cũng biết dứt điểm nhanh khi có cơ hội – điều này thể hiện rõ qua việc đứng đầu giải về số tình huống giành bóng trong vùng dứt điểm. Tinh thần tập thể của đội rất cao: không ai được phép lơ là phòng ngự và mọi người hỗ trợ nhau cả khi có và không có bóng. Hậu vệ biên và các tiền vệ liên tục xâm nhập vòng cấm đối thủ để làm đông, giúp tăng cơ hội ghi bàn dù không có siêu tiền đạo. Đặc biệt, PSG đã chứng minh khả năng “chơi áp đảo từ đầu tới cuối” trong trận chung kết C1, một màn trình diễn đè bẹp đối thủ với tỉ số 5-0.

Điểm yếu: Sự trẻ trung cũng dẫn đến thiếu kinh nghiệm ở những trận quan trọng. Trong giai đoạn vòng bảng Champions League, PSG từng “suýt bị loại ngay từ vòng bảng” vì vài trận đầu không tốt. Hệ thống pressing cao của họ đôi khi lộ khoảng trống sau lưng nếu gặp đối thủ phản công nhanh hoặc sút xa tốt. Ngoài ra, dù đa dạng mũi nhọn tấn công, PSG không có đầu ra duy nhất như trước, nên đôi khi gặp khó khăn khi phá vỡ hàng thủ dày đặc: họ phải phụ thuộc vào sự sáng tạo đến từ giữa sân và sự đột biến của các cá nhân. Điều này có thể là bất lợi khi đối đầu với các đội bóng cực kỳ cân bằng hoặc có lực lượng thủ rất mạnh ở UEFA Champions League. Tuy nhiên, thông số cho thấy PSG đã khắc phục được nhiều hạn chế, cụ thể là hoàn thành cú đúp quốc nội và chức vô địch châu Âu đầu tiên.

Mô phỏng chiến thuật PSG mùa 2024-2025 trong Football Manager 2024

Để tái tạo sơ đồ và phong cách của PSG dưới Enrique trong Football Manager 2024, có thể thiết lập như sau:

• Sơ đồ chiến thuật: 4-3-3 (wide). Thủ môn Donnarumma (GK), Hàng thủ 4 người gồm Mendes (LB), Pacho (CD), Marquinhos (CD), Hakimi (RB). Hàng tiền vệ 3 người: Vitinha (DM), Fabián Ruiz (CM), João Neves (CM). Hàng công 3 người: Kvaratskhelia (AML), Doué (AMR), Dembélé (ST). Ở FM ta chọn các vai trò tương ứng như ở phần mô tả trên.
• Thiết lập In Possession (có bóng): Thiết lập bóng ngắn, duy trì cầm bóng và phối hợp nhỏ.
  • Attacking Width: Wide (mở rộng biên để tận dụng wing-back và tiền đạo cánh).
  • Approach Play: Play Out of Defence (Xây dựng từ hàng thủ, chuyền ngắn qua các tuyến).
  • Passing Directness: Mixed hoặc Shorter Passing (giúp kiểm soát bóng và phối hợp).
  • Final Third: Work Ball Into Box (kiên nhẫn đợi cơ hội, tránh tạt bừa).
  • Tempo: Higher (đẩy nhanh nhịp độ tấn công, phù hợp với pressing).
  • Creative Freedom: Be More Expressive (khuyến khích sáng tạo cá nhân ở những vị trí như IF/F9).
• Thiết lập In Transition (chuyển trạng thái):
  • Khi mất bóng: Counter-Press (áp sát ngay khi mất bóng).
  • Khi đoạt bóng: Counter (tiến hành phản công nhanh).
  • Thủ môn: Distribute to Centre-Backs (phối hợp ngắn với hậu vệ).
• Thiết lập Out of Possession (không có bóng): Tập trung pressing cao và phòng ngự toàn đội:
  • Defensive Line: Higher (đẩy đội hình lên cao, bẫy việt vị nếu cần).
  • Line of Engagement: High Pressing (đẩy tuyến pressing lên sát bên phần sân đối thủ).
  • Trigger Press: More Often hoặc Much More Often (kêu gọi pressing liên tục).
  • Prevent Short GK Distribution (không cho đối thủ chuyền ngắn lên bằng thủ môn).
• Vai trò và nhiệm vụ cụ thể: Trong FM24, ta chọn vai trò cho từng vị trí như sau:
  • Gianluigi Donnarumma – Goalkeeper (Defend): Giữ vị trí, triển khai bóng ngắn ra sau.
  • Nuno Mendes – Wing-Back (Attack): Dâng cao hỗ trợ tấn công bên cánh trái, cắt tạt hoặc căng ngang.
  • Willian Pacho – Central Defender (Defend): Trung vệ lệch trái, nhiệm vụ chính là phá bóng và hỗ trợ Marquinhos.
  • Marquinhos – Ball-Playing Defender (Defend): Trung vệ lệch phải, vừa phòng ngự vừa khởi xướng phát động.
  • Achraf Hakimi – Wing-Back (Attack): Dâng biên phải hỗ trợ tấn công, thường xuyên kết hợp cùng tiền đạo cánh.
  • Vitinha – Deep-Lying Playmaker (Defend): Mỏ neo ở giữa sân, thu hồi bóng và phân phối cho các tiền vệ còn lại và tuyến trên.
  • João Neves – Box-to-Box Midfielder (Support): Hộ công hai đầu sân, chạy chỗ tìm bóng và kết nối giữa hàng thủ-tấn công.
  • Fabián Ruiz – Advanced Playmaker (Support): Tiền vệ công, sáng tạo ở giữa sân, tìm khoảng trống phân phối bóng.
  • Khvicha Kvaratskhelia – Inside Forward (Attack) (trái hoặc phải): Tấn công từ biên, thường bó vào trung lộ, phối hợp với hậu vệ biên.
  • Désiré Doué – Inside Forward (Attack): Tiền đạo cánh di chuyển vào trong dứt điểm hoặc kiến tạo.
  • Ousmane Dembélé – False Nine (Support): iền đạo ảo, lùi sâu đón bóng và mở khoảng trống cho đồng đội. Anh sẽ di chuyển khôn ngoan để kéo giãn hàng thủ đối phương.
• Điều chỉnh khi gặp đội mạnh: Nếu cần kiểm soát khu vực giữa sân, có thể chuyển sang sơ đồ 4-2-3-1 với hai tiền vệ trung tâm (Ví dụ: Vitinha – Neves đá cặp trụ) để gia tăng số lượng ở giữa. Đồng thời, tăng cường bảo vệ hai cánh và tập trung chờ đợi sai lầm đối phương qua phản công nhanh (Counter). Trong các trận then chốt, Enrique luôn yêu cầu công thủ cân bằng: vẫn pressing ngay khi mất bóng, nhưng có thể giảm bớt cường độ xuống More Often thay vì Much More Often nếu đối thủ quá nguy hiểm.

Nhìn chung, chiến thuật này đem lại thành tích ấn tượng (cú ăn 4 với các danh hiệu quốc nội và chức vô địch Champions League), nhưng vẫn cần linh hoạt điều chỉnh tùy đối thủ. Trên Football Manager 2024, bộ khung 4-3-3 với cá nhân hóa rõ từng vai trò như trên sẽ mô phỏng sát nhất phong cách của Luis Enrique ở PSG mùa 2024–2025.

Nguồn: Các thông tin phân tích trên được tham khảo từ các bài báo chuyên môn và phỏng vấn trước và sau trận (BBC Sport, Reuters), phản ánh chân thực lối chơi của PSG dưới thời Enrique trong mùa giải này.